جزیره کیش

جزیره کیش در استان هرمزگان


' ۲۶°۳۲ شمالی ، ' ۵۸°۵۳ شرقی
کیش جزیره ‌ای از توابع بخش کیش شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است . در گذشته این جزیره را به نام « قیس » می‌ خواندند . شکل این جزیره بیضوی مانند است و در ۱۲ کیلومتری ساحل شیبکوه واقع شده ‌است . این جزیره یک میلیون نفر گردشگر را سالانه به خود جذب می کند . 
 
جغرافیا و موقعیت کیش 
طول جزیره کیش در حدود ۱۵٫۴۵ کیلومتر از جهت مشرق تا مغرب ، و عرض آن ۷٫۵ کیلومتر و مساحت آن ۹۰ کیلومتر مربع است . 
جزیره کیش بشکل بیضی با محیط 44 کیلومتر می باشد . ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح دریا 100 متر می باشد . جزیره فاقد رودخانه دایمی بوده و منابع آب شیرین زیرزمینی زیادی دارد . 
فاصله کیش با تهران ( راه هوایی ) 1052 کیلومتر ، با بوشهر ( راه دریایی ) 675 کیلومتر ، با بندر عباس 250 کیلومتر ، با بندر لنگه 90 کیلومتر و با جزیره هندورابی 28 کیلومتر است . نزدیکترین بندر در خاک اصلی ایران به جزیره کیش ، بندر چارک با 18 کیلومتر فاصله می باشد .
آب و هوای کیش گرم و مرطوب بوده و میانگین دمای سالانه جزیره 6/26 درجه سانتیگراد اندازه ‌گیری شده است . 
 
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی جزیره ، شامل باغ ‌های نخل خرما ، درختان بومی کهور ایرانی و کنار و درختان غیر بومی مانند کهور پاکستانی ( سمر ) ، اکالیپتوس ، آکاسیا ، کنوکارپوس و ابریشم است . همچنین از زمان حضور پرتغالی ها در کیش ، این جزیره یکی از مراکز رشد درخت عجیب و کمیاب لور می باشد . در سال های گذشته جزیره مرکز تاکستان ‌های معروفی بوده است . 
 
تاریخچه
از آنچه در کتب تاریخی نقل شده است بر می ‌آید که از زمان هخامنشیان و سپس اشکانیان و ساسانیان ، جزیره کیش تحت تسلط ایران بوده و با گسترش اسلام ، این جزیره بدست خلفای اموی افتاده است . این وضع تا سال 249 هجری قمری ادامه یافت . در این سال یکی از ایرانیان اهل ری بر خلیفه خروج نمود و تمامی جزایر خلیج فارس و بحرین منجمله کیش را مسخر خود ساخت . 
حاکمیت معنوی ایرانیان بر کیش از ره ‌نامه های نگاشته توسط ایشان به زبان پهلوی کاملا مشهود است . از دوران حکومت آل‌ بویه کیش مجددا به حکومت ایرانی بازگشت و بعد ها در زمان سلجوقیان و اتابکان فارس و سپس ملوک هرمز و آل‌ مظفر و تیموریان ، این وضع ادامه یافت .
    
در دوره سلجوقیان ، کیش به بزرگترین مرکز تجاری خلیج فارس تبدیل شد . در همین دوران ، قیاصره در کیش به قدرت رسیدند . ایشان که در ابتدا بسیار فقیر بودند ، با دزدی دریایی پایه های اقتصادی حکومت خود را مستحکم نمودند . حاکمان قیاصره که بر این جزیره حکمران بودند از نسل شخصی هستند به نام « قیس » این شخص از شهر ( سیراف ) که در منطقه « بنی خالد النصوری » قرار دارد آمده بودند . آخرین حاکم جزیره کیش یا ( قیس ) که از نژاد قیاصره بوده ‌اند : ملک سلطان بن ملک قوام ‌الدین بن ملک تاج‌ الدین بن ملک‌ شاه بن قیس بن ملک جمشید . ایشان به دست سیف‌ الدین ابونصر علی بن کیقباد حاکم جزیره « هرمود » به امر اتابک ابوبکر در تاریخ ۱۲ جمادی ‌الثانی از سال ۶۲۶ هجری قمری ( سه ‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۶۰۸ ) به قتل رسید و با کشته شدن ملک ‌سلطان آخرین حاکم کیش ، حکم سلاله قیاصره بر کیش برای همیشه پایان یافت .
 
در دوران طلایی کیش ، مورخان زیادی راجع به آن اظهار نظر نموده ‌اند . ابن خرداد ، ابن بطوطه و یاقوت حموی یا به کیش سفر نموده و یا در باب بزرگی آن سخنوری کرده ‌اند . سعدی ، در آثار خود دو جا از جزیره کیش و سفر به آن در این دوران یاد می کند . 
 
زکریا بن محمد بن محمود قزوینی در آثار البلاد و اخبار العباد می ‌نویسد : « قیس جزیره‌ ایست در دریای فارس و دورش چهار فرسخ است و آبادانی دارد . شهری در کمال حسن و لطافت در آنجا بنا شده است و کشتی های هندیان به آن جزیره درآیند و تجارتگاه اهل هند و عجم و عرب است . آب چاه آشامند و حوض‌ ها و آب ‌انبار ‌ها ساخته ‌اند . » 
 
از سال 912 تا 1031 این جزیره نیز مانند جزیره هرمز به دست پرتغالی‌ ها افتاد و سرانجام در این سال ، امامقلی‌ خان ، ارتشبد شاه عباس موفق به فتح خلیج فارس و بحرین و همه جزایر آن شد و از آن پس کیش یکی از جزایر ایرانی خلیج فارس شناخته می‌ شود . 
 
تا سال های آغازین حکومت محمدرضا پهلوی ، کیش مرکز صید ماهی و مرکز تجارت مروارید خلیج فارس بوده است . با ورود مروارید ژاپن به بازار ، به تدریج از اهمیت مروارید کیش کاسته شده و کیش نیز اهمیت خود را از دست داد . 
 
در سال 1349 هیاتی آمریکایی - ایرانی جزیره را مورد بازدید قرارداد و با توجه به ویژگی ‌های طبیعی ، سواحل زیبای مرجانی و آب‌ های زلال اطراف آن ، به عنوان مرکز توریستی بین‌ المللی انتخاب شد . 
 
کاخ شاه ، هتل کیش ، فرودگاه و کازینو ، اولین بنا های مدرن کیش محسوب می‌ گردند . تا هنگام پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، کیش مرکز تفریح شاه و دوستانش محسوب می ‌شد . 
 
جزیره کیش در سال 1361 به عنوان نخستین منطقه آزاد اقتصادی کشور برگزیده شد . امروزه اقتصاد کیش بر پایه گردشگری و تجارت استوار است . 
 
مردم ‌شناسی
جمعیت جزیره کیش ، بر طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ ، برابر با ۲۰٬۶۶۷ نفر بوده ‌است که عمدتا در شهر کیش ساکن هستند . بومیان جزیره از نژاد های دراویدی ، نوردیک ، سامی و سیاهپوست بوده و به زبان های فارسی و عربی تکلم می کنند . 
 
لباس محلی مردان دشداشه با عرقچین است و مهمترین اعیاد ، عید قربان و عید غدیر می باشد . ساز اصلی محلی نوعی طبل است . شغل سنتی بومیان ، ماهیگیری ، دامداری ، دریانوردی و تجارت است و در گذشته به صید مروارید نیز می ‌پرداخته‌ اند . غذا های محلی کیش شامل انواع « قلیه » ، « مضروبه » ، « هریسه » و « مچبوس » است که اغلب با ماهی تهیه می‌ شوند . 
 
ضرب ‌المثل ‌های مردم کیش با جزایر اطراف متفاوت است . « پخت نانت را به نانوا واگذار کن ، حتی اگر نیمی از آن را به عنوان مزدش بردارد » و « اصراف نکن ! حتی اگر آب دریا بر می‌ داری » 
 
آثار باستانی کیش
در جزیره کیش روستایی است بنام حریره این روستا خالی از سکنه ‌است بومیان جزیره می ‌گویند که حریره نام بانویی بوده که ملکه شهر بود - تقریباً تمام شهر ویرانه ‌است و فقط بخشی از شهر که عمارت کاخ بانوی حریره بوده مرمت شده ، تاریخ این روستا به دوره قیاصره بر می ‌گردد . مهمترین ابنیه کشف شده در این مجموعه « عمارت اعیانی » ، « حمام » ، آب‌ انبار » ، « قنات » و « بقایای مسجد جامع حریره » می باشند . 
 علاوه بر شهر باستانی حریره ، جزیره کیش دارای آثار باستانی دیگری همچون « پایاب » و « کاریز » ( قنات ) می باشد . 
 
جاذبه ‌های گردشگری
جزیره کیش به دلیل ماهیت گردشگری خود ، طی سال های اخیر مورد توجه بسیار قرار گرفته است . علاوه بر آثار تاریخی که مورد توجه گردشگران تاریخی است ، پارک های ساحلی و تفریحی مانند « پارک ساحلی مرجان » و « پارک هنر » ، « ساحل مرجانی » که مملو از مرجان های طبیعی است ، سواحل ماسه ‌ای - مرجانی ، باغ وحش ، آگواریوم ، باغ پرندگان ، دلفیناریوم ، کشتی ‌های تفریحی و همچنین غروب آفتاب در مجاورت کشتی غرق شده یونانی از دیگر دیدنی های کیش می باشند . 
 
پلاژ های بانوان و آقایان ، امکانات سوارکاری ، دوچرخه ‌سواری ( در پیستی به طول هفتاد کیلومتر ) ، کارتینگ ، باگی ، غواصی ، جت اسکی ، اسکی روی آب و سایر ورزش های دریایی و خشکی نیز در کیش فراهم است . به دلیل موقعیت منطقه آزاد اقتصادی ، خرید از مراکز خرید مجهز کیش ، یکی از جاذبه های گردشگری کیش محسوب می‌ شود . 
 بزرگترین پرچم ایران در جزیره کیش قرار دارد . در خیابان ها و جاده ‌های کیش ، هیچ چراغ قرمزی وجود ندارد . 
 
امکانات گردشگری
جزیره کیش دارای بیش از 8200 تخت اقامتی است که بیشترین تراکم امکان اقامتی در کشور را داراست . کیش سالانه پذیرای بیش از یک میلیون نفر گردشگر خارجی و داخلی است . عدم نیاز به اخذ ویزای ورود برای کلیه اتباع خارجی ، یکی از دلایل اقبال گردشگران خارجی است . 
 
دانشگاه کیش
جزیره کیش دارای دانشگاه ‌های اختصاصی است . این دانشگاه ‌ها به دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران وابسته ‌اند . این دانشگاه اکنون دوره ‌های بین المللی کارشناسی و کارشناسی ارشد نیز در رشته ‌هایی مانند MBA ، IT مهندسی برق و الکترونیک ، و با همکاری دانشگاه هایی مانند دانشگاه MMU مالزی و دانشگاه موناش ( Monash ) استرالیا برگزار می کند . 


برای دیدن تعدادی از عکس های جزیره کیش به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.