بش قارداش یکی از جاذبه های طبیعی شهرستان بجنورد می باشد که از لحاظ
واژه به معنی پنج برادر می باشد .
نقطه
جغرافیایی
۷ کیلومتری شهر بجنورد ( مرکز استان خراسان شمالی ) در مسیر
جاده بجنورد اسفراین می باشد .
تاریخی
پیش از اسلام در زمان اشکانیان و ساسانیان
در این محل عبادتگاه پیشوایان کنتیس زرتشتی قرار داشته است . به سبب اقامت چهار
فصل مغ ( بزرگان دینی زرتشتی ) به چهار مغان شهرت یافته است .طبق مدارک موجود آب
چشمه به چهرمغان یا چرمغان موسوم بوده که هم اکنون نیز به این نام معروف است . نام
این مکان یعنی بش قارداش بر اساس داستانی تاریخی است که در بین مردم شهر جریان دارد
. طبق این افسانه در روزگاران قدیم پنج برادر در شهر بجنورد زندگی می کردند که به
دلیل مخالفت با ظلم و ستم حکمران تحت تعقیب ماموران قرار داشتند . این پنج برادر به
همراه هم گریختند و ماموران نیز آنها را تا این مکان تعقیب کردند . پنج برادر از
خدا طلب کمک کردند ، در این هنگام پنج سوراخ در کوه ایجاد شد که برادران به آنها
پناه بردند و از سوراخ ها آب گوارایی جاری شد . تا سال ها قبل و پیش از خشکسالی
های شدید تعداد چشمه ها پنج عدد بود که تمامی آنها آب بسیار داشتند . البته بعضی
از افراد ناآگاه این موضوع را این چنین نقل می کنند که چون پنج چشمه غار مانند
سنگی وجود دارد نامشان بش قارداش شده است . قار=غار و داش که در ترکی همان سنگ است
. البته احتمالا این روایت توسط مهاجران و کسانی آشنایی به زبان ترکی نداشته اند
پدید آمده . در ترکی صفت قبل از اسم می آید . یعنی اگر این گونه بود باید نام " بش
داشلِه غار " به آن می دادند .
آب چشمه بش قارداش از کوهی سنگی و از پنج شکاف
بزرگ و کوچک در پایین کوه بیرون می ریزد . که در روزگار دیرین آب چشمه در سمت بالا
و میانه کوه بیرون می زده و هم اکنون شکاف ها و مسیر های آب نیز برروی کوه جای
مانده است . در پایین کوه یک شعار سنگ تراشیده ای وجود دارد که شعار زرتشتیان
یعنی پندار نیک گفتار نیک و کردار نیک برروی کوه حک شده است سنگتراش این اثر
اسماعیل جزمی نقاش ، خطاط و سنگ تراش بجنوردی می باشد که در سال ۱۳۰۰ و اندی این
سخن را تراشیده و به گفته خودش برای در یاد ماندن در دلها تاریخ آن را به ۱۳۰۰
خورشیدی نوشته است .
در سمت چپ کوه و چشمه بش قارداش یک بنای تاریخی که به
دستور ناصر الدین شاه قاجار ساخته شده هم اکنون پابرجاست و در سال های قبل چندی از
خاندان شادلو بجنورد در آن دفن شده اند . در روبروی استخر اصلی بش قارداش یک
دروازه از حدود ۲۰۰ سال پیش تا کنون پابرجاست .
خواص معدنی آب بش قارداش
آب چشمه بش قارداش در
آبشناسی پزشکی جهت درمان بیماری های تغذیه ای ، اشکالات کبدی ، صفرایی و
ناراحتی های دستگاه ادراری دارای اهمیت خاصی می باشد . در تحقیقات دکتر محمدرضا
غفوری استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران آب معدنی بش قارداش در شمار آب های
بیکربناته ، کلسیم و سولفاته کلروره سرد به همراه سیلیس و آثار آهن می باشد . در
اعلامیه بهداشت محیط شهرستان بجنورد به نقل از کتاب ایشان ( شناخت آب معدنی و چشمه
های ایران ) اثرات درمانی آب بش قارداش چنین اعلام شده‌است . در اختلالات دستگاه
گوارش معده ، کبد ، لوزالمعده و روده موثر است در اثرات سوخت و سازکلوسید ها ،
پروتید ها ، کلسترول به ویژه اسید اوریک . در اعمال تغذیه در مورد بیماری های معده
خاصیت قلیایی این آبها به سبب خنثی کردن اسیدیته و وجود سیلیس اثر حفاظتی و تسکین
دهنده دارد . در مورد روده ها بطور مستقیم نیروبخش و بطور غیر مستقیم در اثر سهولت
ترشحات صفرایی و لوزالمعده سبب تغییر محتویات شیمیایی و میکروبی محیط می گردند .
باید متذکر شد این گونه آب ها در تورم روده ها در اثر تخمیر اثرات نیکویی دارند .
در مورد کبد و لوزالمعده از نظر تجربی گذشته از ، ازدیاد خاصیت ، آمیلار ، آب دهان
و لوزالمعده نیروی اسیدزا ، اوره آز ، ساکاراز ، آنزیم های کلوتامیک و پیرودیک
را بالا می برند .
امکانات
این مکان تفریحی دارای سه استخر می باشد که دو
استخر آن برای شنا کودکان و بزرگسالان درست شده است . یک نمازخانه برای مردم و
مسافرین محترم و از امکانات در حال ساخت می توان به استخر بانوان اشاره کرد .
برای دیدن تعدادی از عکس های بش قارداش به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
