ستون های سنگی خورهه

ستون های سنگی خورهه در استان مرکزی

تنها آثار به جا مانده از قصر یا پرستشگاه خورهه نزدیک محلات ، دو ستون باریک سنگی با ارتفاع حدود 6 متر با سر ستون های یونانی و سکوی سنگی . در بنای خورهه که دارای طرح یونانی است ، ستون ها از حد تناسب کلاسیک میان ارتفاع و قطر تجاوز می کنند و این دلیل نفوذ سبک معماری ایرانی است ، که در تخت جمشید هم دیده می شود  . در کاوش های باستان شناسان در منطقه تعداد زیادی سفال و خمره پیدا شده است کشف سفال های کلینگی ( جرینگی ) که ظرافت خاصی دارند ، اثبات می کند که این خانه یک عمارت اربابی بوده است و بدین ترتیب احتمال معبد بودن بنای خورهه را رد می کند . مرمت و بازسازی ستون های سنگی خورهه مربوط به دوره‌ اشکانی در محلات آغاز شد .  رییس میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان محلات گفت : با مستند سازی و برچیدن قطعات سنگی ، مرمت ستون های سنگی خورهه محلات آغاز شد . تراز بستر و بازسازی بخش‌ های فرسوده با قطعات جدید سنگی ، تثبیت و استحکام بخشی با استفاده از رزین های سیلیکونی و استحکام بخشی سنگ ‌ها با استفاده از باهلر های استیل از جمله عملیات ترمیمی برای این بنای تاریخی است . وی افزود : بازسازی این اثر تاریخی به روش ایتالیایی انجام می ‌شود که در آن قسمت ‌های مرمت شده‌ یک سطح کمرنگ ‌تر و قدری نازک تر از سطح اصلی‌انجام می‌شود . وی اعتبار تخصیص یافته برای بازسازی ستون های سنگی محلات را ‪ ۲۹۰‬ میلیون ریال ذکر کرد و اظهار داشت : بازسازی این اثر در سال‪ ۸۷‬ پایان‌خواهدپذیرفت . محوطه تاریخی خورهه محلات از آثار تاریخی به جا مانده از دوره اشکانی ، اسلامی و سلجوقی است که سه هزار متر مربع وسعت دارد و از یک بنا ی اربابی شامل بخش درونی ، اتاق‌ های متعدد و محوطه بیرونی تشکیل شده است و در حال حاضر از این بنا تنها دو ستون تشکیل از ‪ ۶‬ قطعه سنگ با مجموع ارتفاع ‪ ۸‬ متر ، بقایای فرو ریخته ستون ها ، بخشی از دیواره‌ های سنگی ، گور ها و آثار بدست آمده در ‪ ۵‬ مرحله عملیات کاوش در این منطقه به جا مانده است . این محوطه باستانی نخستین بار توسط ناصرالدین شاه قاجار مورد کاوش قرار گرفت . خورهه که پیشتر گمان می‌شد بقایای یک معبد یا آتشکده مربوط به‌دوره سلوکی باشد بر اساس آخرین شواهد بدست آمده یک خانه اربابی است که در حدود قرن اول قبل از میلاد ساخته شده و تا پایان دوره اشکانی به حیات خود ادامه داده است . ویژگی های دو سرستون برجای مانده در این محوطه و شباهت آن با سبک معماری یونانیان موجب شده تاباستان شناسان داخلی و خارجی از جمله هرتسفلد آلمانی آن را یک معبد یا آتشکده دوره سلوکی معرفی کنند . وجود دو بخش اندرونی و بیرونی با دو ورودی کاملا مجزا در این بنای تاریخی از جمله نکات مهم معماری دوره اشکانی است . بخش بیرونی این بنا از آن رئیس خانواده در ملاقات و معاملات با افراد غیر خانواده و بخش اندرونی مختص خانواده بوده است . واحد های ساختمانی در داخل اندرونی شامل دو اتاق تو در تو، یک آشپزخانه و انباری از کشفیات هیات کاوش در سال ‪ ۱۳۷۹‬به شمار می ‌رود . گفتنی است این بنای اشکانی که در دوره ساسانی بوسیله گروهی از صنعتگران با ایجاد ساخت و سازهایی مورد استفاده قرار گرفته ، بعدها با ظهور اسلام در دوره اسلامی بویژه در دوره ایلخانی گورستان بوده است . نخستین کاوش علمی در این مکان در سال ‪ ۱۳۳۵‬ه .ش از سوی شادروان مهندس حاکمی و پس از آن با وقفه‌ای ‪ ۲۰‬ ساله در سال های ‪ ۱۳۷۵ ،۱۳۵۵‬و ‪ ۱۳۷۹‬مجددا از سوی دکتر رهبر کاوش شده است. برای دیدن تعدادی از عکس های ستون های سنگی خورهه به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.