زندگی نامه کامل حضرت عبدالعظیم(بخش یازدهم- سند ارزنده تاریخی )

سند ارزنده تاریخی 

در زمستان 1347 شمسی تصمیم گرفته شد در مجموعه آستانه حضرت عبدالعظیم علیه السّلام تعمیرات اساسی معمول گردد و لذا از وزارت فرهنگ و هنر و سازمان ملی حفاظت آثار باستانی تقاضا شد تا کارشناسان خود را برای نظارت گسیل دارند ، تا کار بر اساس موازین علمی انجام پذیرد . تعمیرات مسجد بالاسر ، در گوشه باختری حرم قرار گرفته ، آغاز شده بود و پس از برداشتن اندود قسمتی از دیوار رگ چین آجری رده و آراسته ، نمای اصلی بنا ، هویدا شد و نشان داد که ساختمان حرم در سده پنجم هجری و به سبک شکوهمند رازی بنیاد شده است . پیدایش این نمونه برای کارشناسان کلید در گنج شابگانی بود که سبب شد پیرامون درگاه نیز پیکاوی شود . برای این که خوانندگان ارجمند اهمیت کشف این سند ارزنده تاریخی را بهتر دریابند قسمتی از مقاله آقای مهندس کریم پیرنیا کاشف کتیبه را که در مجله باستانشناسی و هنر ایران چاپ شده است در اینجا نقل می کنیم : ( پس از برداشتن اندود گچ چهره زیبای دیبا مانندی از گوهرها و نگینهای خشت پخته و سفال با نقشهای نغز و دلنشین نمایان گشت و نیز پیله و زغره نیم گرد گوشه درگاه و چند حرف از کتبه کهن کوفی آن را زیر توده گل بیرون آمد و معلوم شد که بر خلاف فرموده استاد سخن سعدی متأسفانه گهگاه (کهگل) می تواند (آفتاب اندای ) شود . پیکاوی در پیرامون سردر و در دوسو و فراز آن دنبال شد و پس از چندی در سرتاپای سردر ودیوار نوشته بسیار زیبایی چره گشود که تنها دو جا ، که جای گاهبست بوده و آغاز و پایان آن متإسفانه با سیمان اندود شده افتادگی دارد و بازمانده کتیبه چنانکه نگارنده خوانده چنین است : ( ... اله الرحمن الرحیم امر ببناء هذه القبه المطهره علی ساکنها السلم صاحب ...... ...... سید شمس الدین مجد الملک مشیدالدوله ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسی ثقه امیرالمؤمنین اطال الله بقیه وکیل مظالم علی یدی عبدا... الی رحمه الله زرینکفش ابی الفوا ... ) کلمات و حروف اول و آخر کتیبه که زیر کاشی و سیمان تباه شده و هریک بیش از دو یا سه حرف نیست . نخستین بی گمان (بسم ) است و آخرین به قرینه حروف ماقبل باید(رس) باشد . در پایین این کتیبه که به خط کوفی تزئینی خواناست در دو گوشه لچکی ها سوی راست ، (عمل علی) وسوی چپ (آل محمد) بخط نسخ ثلث کهن خوانده می شود و سایر قسمتها متأسفانه در زمانی که در معروف ناصرالدین شاهی را کار می گذاشته اند کنده و پاک تباه شده است و خطوط آرایشی و عبارات گرداگرد در به هیچ روی روشن نیست . 

بنیاد گذار آرامگاه مجدالملک اسعد براوستانی قمی ، که با پیدایش این کتیبه اکنون نام و نشان و لقب و مناصب وی را دقیقاً می دانیم ، یعنی سید شمس الدین مجدالملک مشیدالدوله ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسی ثقه امیرالمؤمنین ، وکیل مظالم از سادات شیعی قم بوده و در دستگاه سلاطین سلجوقی مانند ملکشاه ، برکیارق منصب استیفا و وکالت مظالم داشته وبه دستیاری زبیده خاتون همسر ملکشاه و با حمایت او به وزارت برکیارق نیز رسید و چندی بعد با دسیسه فرزند نظام الملک که پیش از او منصب وزارت داشته ، مقتول گردید . وی در ری و قم و کاشان و اردهال و حجاز و عراق آبادیهای بسیار کرد و بیشتر بر تربت پاک امامان و بزرگان تشیع و فرزندان پیامبر (ص) بارگاههای شکوهمند بنیاد نهاد . تاریخچه ساختمان مجموعه آستانه مستلزم ، مطالعه بیشتری است و شاید بیرون از این گفتار باشد . ولی ذکر این نکته در پایان مقال لازم است که در زمان صفویه آنچه بر بنا افزوده شده متناسب با ساختمان اصلی بوده و مسجد زنانه و مردانه و رواق و پیشانی ورودی حرم با بقعه هم آهنگ بوده است و به نظر می آید بعدها (شاید یک قرن پیش ) این هماهنگی بر هم خورده و قسمت اعظم از آرایشهای نفیس نمای بقعه در زیر اندود گچ و خاک تباه شده باشد .