ساختمان های طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظیم(ع)

با توجّه به گسترش روز افزون تعداد زائرین ، بویژه در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و لزوم افزایش فضاهای زیارتی و امکانات رفاهی و فرهنگی برای زائران در سال 1369 و به دنبال انتصاب حجت الاسّلام و المسلمین ری شهری به تولیت آستان مقدّس از سوی مقام معظّم رهبری ، طرح بزرگ ملّی _ مذهبی توسعه آستان مقدّس و دیگر طرح های جانبی شامل پروژه های مهمّ، متنوّع که دامنه آنها در بخش هایی علاوه بر ملّی بودن، گستره بین المللی را نیز شامل می شود آغاز شد. این طرح در زمینی به وسعت 60.000 متر مربع و در مجموع با زیربنای 120.000 متر مربع به شعاع 200 متری حرم مطهّر به اجراء در آمد و تا کنون ، در حدود 98% از کلّ طرح توسعه مورد بهره برداری قرار گرفته است :

دانشکده علوم حدیث (شهرری)این دانشکده که یکی از مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی است با زیربنائی بالغ بر 20.000 متر مربع احداث شده است و دارای امکانات فراوانی برای تسهیل امر آموزش و پژوهش دانشجویان از جمله کتابخانه تخصّصی علوم حدیث، کتابخانه خطی، مرکز رایانه، لابراتوار آموزش زبان، مرکز نجوم و رصدخانه مجهز به یک تلسکوپ پیشرفته، تالارهای همایش، مجموعه ورزشی، خوابگاه ، سالن غذاخوری و بوفه می باشد. 
 

   

مصلّای بزرگ ری 
این بنای عظیم با وسعت 8000 مترمربع، به منظور ایجاد مکان مناسب و دائمی برای برگزاری نمازهای جمعه، اعیاد و جماعات با زیربنای هشت هزار مترمربع و بصورت ترکیبی از معماری اسلامی و مدرن و با بهره گیری از خلّاقیت های هنرمندان کاشی کار و خطاط احداث شده است و دارای دو شبستان جداگانه ویژه برادران و خواهران است.

رواق های جدید 
به منظور اتصال حرم مطهّر حضرت عبدالعظیم و حضرت حمزه علیهم السّلام به مرقد امامزاده طاهرعلیه السّلام و فراهم آمدن امکان رفت و آمد آسان زائران به حرمین شریفین، در قسمت شرقی حرم حضرت عبدالعظیم علیه السّلام رواقی به وسعت 1266 مترمربع تحت عنوان بین الحرمین ساخته شد و در سال 1374 افتتاح گردید. 
همچنین رواق های امامزاده حمزه علیه السّلام و امامزاده طاهر علیه السّلام نیز جمعاّ به وسعت 2500 متر مربع به ترتیب در ضلع جنوبی و شمالی حرم آن بزرگواران ایجاد شده است . 

ساختمان اداری آستان مقدّس (دارالتّولیه) 
برای تمرکز ادارات مختلف آستان مقدّس ساختمانی طراحی شد که در قسمت جنوب غربی مجموعه قراردارد، این پروژه در سه طبقه و با زیربنای 5300 مترمربع احداث شده و در آن اتاق های کار، پارکینگ سالن اجتماعات و نمازخانه، غذاخوری و … درنظر گرفته شده است.تالارها 
پروژه سالن اجتماعات از دو تالار همکف( تالار شیخ صدوق«ره») و زیرزمین( تالار شیخ کلینی «ره») به ترتیب با ظرفیت 500 و 300 نفر بهمراه اطاق های جنبی با زیربنای 5800 مترمربع احداث شده است. این سالن ها برای برگزاری گردهمائی ها، سمینارها و برنامه های آستان مقدّس و مؤسسات وابسته و نهادها و ادارات و وزارتخانه ها مورد بهره برداری قرار می گیرد.

 

ساختمان روابط عمومی 
این ساختمان با زیربنای 5000 مترمربع در ضلع شرقی مجموعه قرار گرفته و هم اکنون حوزه معاونت روابط عمومی و بین الملل در آن قرار دارد . همچنین تالار اندیشه جهت برگزاری اجتماعات ویژه جوانان و نوجوانان ، به ویژه جشن های تکلیف در این ساختمان قرار دارد.

صحن امامزاده حمزه علیه السّلام این صحن با وسعت 1600 مترمربع در قسمت جنوبی مجموعه طرح توسعه قرار گرفته و پروژه های دارالتّولیه، تالار شیخ صدوق(ره) و … در پیرامون آن قرار دارد. 

صحن امامزاده طاهر علیه السّلام 
این صحن در قسمت شمالی مجموعه و در ضلع شرقی حرم امامزاده حمزه علیه السّلام و در محلّ صحن قدیمی آن حضرت قرارگرفته و نزدیک به 700 مترمربع مساحت دارد.

حوزه علمیه برهان 
این پروژه در سه طبقه کنار بازار قدیمی و در ضلع شمالی مجموعه قرار گرفته و شامل بخش های مختلف موردنیاز می باشد و مساحتی بالغ بر 5250 مترمربع دارد و برای آن حیاطی به وسعت 600 مترمربع احداث شده است، این بنا در محلّ سابق حوزه علمیه برهان که یکی از مدارس علمیه مشهور و قدیمی است و بعلت فرسودگی و قدمت دیگر قابل بهره برداری نبود ساخته شده است. 
کتابخانه ری 
این کتابخانه با زیربنای 2300 مترمربع احداث گردیده و برای آن بخش هائی نظیر مخازن کتاب، سالن های مطالعه و سایر فضاهای موردنیاز درنظر گرفته شده است و در حال حاضر در حال بهره برداری می باشد. 
شایان ذکر است مجموعاً در طرح توسعه آستان مقدّس 5300 مترمربع زیربنا برای کتابخانه ها و فضاهای مربوطه اختصاص یافته است . دارالشّفاء کوثر
درمانگاه آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران با اهداف عالیه انقلاب اسلامی برای خدمت به نیازمندان و بیماران بی بضاعت در سال 1361 تأسیس گردید . در ابتدا با امکانات بسیار محدود شروع بکار کرده و پس از مدّت کوتاهی گسترش یافته و مجهز به آزمایشگاه رادیولوژی و داروخانه گردید و در سال 1369 با عنایت خاصی که تولیت محترم آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام نسبت به مداوای نیازمندان و فقرا مبذول داشتند با پشتیبانی همه جانبه از درمانگاه از لحاظ مادی و معنوی نفس تازه ای بر کالبد درمانگاه دمیده شد . بطوری که در مدت زمان کوتاهی درمانگاه فعالیتهای جدیدی را آغاز کرده و در تایخ آبان ماه 1369 بخشهای تخصصی درمانگاه افتتاح و شروع بکار کرد . 
با اجرای طرح توسعه آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام احداث دارالشفاء کوثر با زیربنای 6500 متر مربع با هدف ساخت یک پلی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی خیریه برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به نیازمندان در دستور کار قرار گرفت و بحول و قوه الهی حضرت عبدالعظیم علیه السّلام و امامزادگان مجاور ؛ دارالشفاء کوثر با بخشهای زیر آماده افتتاح و بهره برداری شده است : 

1- کلینیک تخصصی قلب و عروق	13- کلینیک تخصصی ارولوژی
2- کلینیک تخصصی زنان و زایمان	14- پزشکان عمومی
3- کلینیک تخصصی چشم	15- اتاق عمل
4- کلینیک تخصصی گوش و حلق و بینی	16- آزمایشگاه
5- کلینیک تخصصی پوست	17- رادیولوژی
6- کلینیک تخصصی اعصاب و روان	18- سونوگرافی
7- کلینیک تخصصی ارتوپدی	19- داروخانه
8- کلینیک تخصصی داخلی	20- تزریقات و پانسمان
9- کلینیک تخصصی اطفال	21- بهداشت خانواده
10- کلینیک تخصصی طب فیزیک	22- واکسیناسیون
11- کلینیک تخصصی جراحی	23- بهداشت محیط
12- کلینیک تخصصی دندانپزشکی

موزه آستان مقدّس 
این موزه با زیربنای 3000 مترمربع و در سه طبقه احداث شده است و دارای سیستم های ایمنی امنیتی ویژه می باشد. سقف موزه بصورت چهارکاسه و بسیار زیبا کادربندی شده و بوسیله نقّاشی اسماء اولیاءالهی تزئین گردیده. در این موزه نفایس ارزنده ای نگهداری می شود.

میهمانسرا (دارالضّیافه) 
ساختمان دارالضّیافه (مهمانسرا) که در ضلع شمال شرقی مجموعه آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم علیه السّلام قرار گرفته است ؛ در زمینی به وسعت 1500 مترمربع و با زیربنای نزدیک به 3000 مترمربع در 2 طبقه احداث شده ات . 
این ساختمان که از یک سالن پذیرائی به وسعت 1500 مترمربع و آشپزخانه ای به مساحت 1500 مترمربع تشکیل شده به طور همزمان توانائی ارائه سرویس به 500 نفر را دارا می باشد . 
نوع سازه این بنا بتنی بوده ؛‌ نمای بیرونی آن آجری و در تزئینات داخلی از نقوش برجسته بر روی ورق های مسی استفاده شده است . کف بنا نیز از سنگ گرانیت و به وسیله امکانات موتورخانه مرکزی آستان سیستم های سرمایش و گرمایش آن تأمین می شود .

بست های جنوبی و شمالی (نگارخانه عترت)
بست جنوبی: این پروژه بعنوان ورودی جنوبی مجموعه طرح توسعه با زیربنای تقریبی 1000 مترمربع و در ضلع جنوبی صحن جدید امامزاده حمزه علیه السّلام قرار گرفته است. در زیرزمین بست جنوبی ، سالنی با نام نگارخانه عترت برای برگزاری نمایشگاه ها و سایر اجتماعات تأسیس شده است.
بست شمالی: پروژه بست شمالی به وسعت 700 مترمربع بعنوان ورودی اصلی مجموعه طرح توسعه در این بخش در نظر گرفته شده است. 

تختگاه شمالی و جنوبی 
سالن هائی در قسمت های مختلف حرم مطهّر احداث شده است که بعنوان قبرستان جدید مورد استفاده زائران محترم قرار می گیرد وسعت این ابنیه جمعاً حدود 2000 مترمربع است.

منبع:www.abdulazim.com